Fito kannabinoidy konopne były badane w wielu eksperymentalnych modelach chorób autoimmunologicznych, do których należy zapalenie tarczycy Hashimoto. Badania pokazały, że medyczna marihuana wykazuje działanie ochronne dla organizmu, w którym dochodzi do nieprawidłowej interwencji układu immunologicznego oraz spowodowanego przez nią stanu zapalnego.
Choroba Hashimoto – na czym polega
Hashimoto (przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy) jest chorobą autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy atakuje tarczycę, wytwarzając przeciwciała:
- anty-TPO (przeciw tyreoperoksydazie, enzymowi biorącemu udział w syntezie hormonów tarczycy) i/lub
- anty-Tg (przeciw tyreoglobulinie, białku hormonalnemu biorącemu udział w syntezie i magazynowaniu hormonów tarczycy T3 i T4).
W konsekwencji procesu autoimmunologicznego dochodzi do nacieków limfocytów, a z czasem – do powolnego zaniku tkanki gruczołowej tarczycy, co prowadzi do jej niedoczynności.
Dlaczego choroba Hashimoto zaczyna się rozwijać?
Wciąż nieznana jest przyczyna rozwoju choroby. Mówi się o genetycznych czynnikach ryzyka związanych z układem HLA – to on ma decydować o zdolności organizmu do zapoczątkowania reakcji zapalnej. Możliwym do ustalenia w wywiadzie lekarskim genetycznym czynnikiem ryzyka jest historia chorób autoimmunologicznych w rodzinie.
Naukowcy szacują, że udział czynników środowiskowych w rozwoju zapalenia tarczycy Hashimoto wynosi ok. 20-30%. Wspomina się w szczególności o nadmiarze jodu, niedoborze selenu i wit. D3, przy obecności predyspozycji związanych z płcią i wiekiem.
Choroba Hashimoto dotyka przede wszystkim kobiety po 30 roku życia, jednak może występować również u mężczyzn w każdym wieku oraz u dzieci.
Objawy zapalenia tarczycy Hashimoto
Początkowo przebieg choroby może być bezobjawowy, u niektórych osób pojawia się niewielkie, nie powodujące bólu powiększenie przedniej części szyi (tzw. wole). Pierwsze objawy Hashimoto są niespecyficzne i łatwo jest je bagatelizować, łącząc je na przykład z sezonowym spadkiem odporności czy brakiem słońca.
Długotrwałe występowanie objawów i ich rosnące nasilenie są sygnałem do zgłoszenia się do lekarza i wykonania badań diagnostycznych. Choroba Hashimoto jest przewlekła i (wolno) postępująca, im dłużej bagatelizujemy objawy, tym większe prawdopodobieństwo pojawienia się trwałej niedoczynności tarczycy oraz idących za nią komplikacji obserwowalnych w całym organizmie.
Objawy Hashimoto:
- poczucie ciągłego zmęczenia, senność,
- wypadanie włosów i łamliwość paznokci,
- zwiększona wrażliwość na zimno,
- bladość twarzy,
- sucha skóra,
- ból mięśni i stawów,
- spadek siły fizycznej,
- powiększenie języka,
- obniżenie tonu głosu,
- spowolnienie mowy,
- niskie ciśnienie tętnicze,
- nieuzasadniony przyrost masy ciała,
- zaparcia,
- obniżony nastrój,
- problemy z koncentracją i pamięcią.
Nieleczone zapalenie tarczycy Hashimoto – komplikacje:
- problemy naczyniowo-sercowe, niewydolność serca (związane z wysokim poziomem tzw. “złego” cholesterolu typowym dla osób chorujących na Hashimoto),
- wole (wzrost gruczołu związany z ciągłą stymulacją tarczycy wynikającą z niewystarczającej “produkcji” hormonów),
- zaburzenia psychiczne i seksuologiczne (depresja, zaburzenia libido),
- niemożliwość urodzenia zdrowego dziecka (u kobiet chorujących na zapalenie tarczycy mogą pojawiać się komplikacje ciąży, a płód może być obciążony wadami).
Diagnostyka i leczenie choroby Hashimoto
Diagnostyka choroby Hashimoto opiera się na obserwacji objawów oraz wynikach badań krwi. W celu ustalenia, czy tarczyca funkcjonuje prawidłowo, lekarze zalecają kontrolę poziomu hormonów tarczycy we krwi: TSH, FT3, FT4 oraz kontrolę obecności przeciwciał: anty-TPO i anty-TG.
Na tej podstawie, biorąc pod uwagę poziomy hormonów i występujące objawy, lekarz stawia diagnozę i rekomenduje leczenie zastępczymi hormonami tarczycy, np. lewotryksyną – syntetycznym hormonem tarczycy.
Osoby w trakcie leczenia są zobowiązane do częstych (ok. 4 razy w roku) kontroli poziomów hormonów, co pozwala ocenić skuteczność leczenia i na bieżąco modyfikować dawkę przyjmowanych preparatów.
Ważnym aspektem leczenia zapalenia tarczycy Hashimoto jest również dieta. Istnieje wiele badań wskazujących na rolę odpowiednio zaplanowanego odżywiania na funkcjonowanie tarczycy oraz redukcję reakcji zapalnej. Również na polskim rynku wydawniczym pojawiło się wiele publikacji dietetycznych, w których chorujące osoby mogą znaleźć informacje i gotowe jadłospisy.
Przeczytaj artykuł Choroby, które dotykają przede wszystkim kobiety – zalecenia dietetyczne i odpowiednia suplementacja, jako ważne elementy walki z chorobą.
Zapalenie tarczycy Hashimoto – terapia medyczną marihuaną
Układ endokannabinoidowy a układ hormonalny
Receptory układu endokannabinoidowego CB1 są zlokalizowane głównie w centralnym układzie nerwowym oraz w wielu organach wewnętrznych, z gruczołami dokrewnymi (np. tarczycą) włącznie. Receptory CB2 występują głównie w obwodowym układzie nerwowym i na powierzchni komórek układu immunologicznego.
Naukowcy przywiązują coraz większą wagę do roli, jaką odgrywają endogenne kannabinoidy w regulacji procesów zachodzących w procesach związanych z wydzielaniem hormonów (endokannabinoidy mają szczególnie duże znaczenie w regulacji aktywności przysadki mózgowej, nadnerczy, tarczycy, gonad oraz trzustki), przebiegiem reakcji immunologicznych, regulacją nastroju oraz wydatkowaniem energii.
W związku w tym, naukowcy z różnych ośrodków badawczych uznają, że układ endokannabinoidowy może stać się ważnym celem w terapii chorób autoimmunologicznych (np. cukrzycy i Hashimoto), chorób związanych z otyłością oraz profilaktyce schorzeń sercowo-naczyniowych.
Jedną z grup substancji terapeutycznych, które są badane w tym kontekście, są fito kannabinoidy konopne, które naturalnie występują w marihuanie.
Hashimoto i medyczna marihuana
Medyczna marihuana może mieć zastosowanie terapeutyczne w chorobie Hashimoto na trzech różnych płaszczyznach: regulacji układu odpornościowego i ograniczeniu procesów autoimmunologicznych, ograniczenia reakcji zapalnej, ograniczenia lub eliminacji objawów choroby.
- Regulacja układu immunologicznego
Rolą układu immunologicznego jest prowadzenie przeglądów ciała w poszukiwaniu zagrożeń wnikających do organizmu z zewnątrz oraz ich eliminacja przy pomocy przeciwciał i limfocytów T. Prawidłowo działający układ odpornościowy utrzymuje stan auto tolerancji immunologicznej – nie reaguje na własne białka.
Kiedy mechanizmy odróżniania własnych i obcych białek (również antygenów) zawodzą, dochodzi do reakcji autoimmunologicznej: układ odpornościowy identyfikuje własne komórki organizmu jako zagrożenie i wytwarza przeciwciała oraz limfocyty T, które je niszczą.
Wyniki badań pokazują, że kannabinoidy wzmacniają układ immunologiczny i aktywują go do działania. Jednocześnie, tetrahydrokannabinol (THC) tłumi proces wytwarzania cytokin oraz reakcję immunologiczną wobec komórek własnych organizmu (np. komórek tarczycy w chorobie Hashimoto). Może ten proces całkowicie zatrzymać lub znacząco spowolnić jego postęp.
- Działanie przeciwzapalne
Medyczna marihuana zawierająca THC tłumi stan zapalny wywołany autoimmunologiczną aktywnością układu odpornościowego i wygaszając go, może zminimalizować odczuwanie objawów chorób autoimmunologicznych.
Działanie przeciwzapalne przebiega wieloma ścieżkami, min. poprzez wywoływanie apoptozy (degradacji) komórek układu immunologicznego, które nieprawidłowo rozpoznają zagrożenie oraz przez tłumienie działania cytokin i chemokin w miejscach, w których występuje stan zapalny (w przypadku Hashimoto – w tarczycy).
- Ograniczenie natężenia objawów:
Objawy towarzyszące chorobie Hashimoto, takie jak:
- zmęczenie, senność, rozregulowany cykl dobowy,
- ból mięśni, ból stawów,
- depresja, obniżony nastrój,
- problemy z pamięcią i koncentracją
są powiązane z działaniem układu endokannabinoidowego, zatem mogą być ograniczane z pomocą regulujących pracę ECS fito kannabinoidów konopnych, szczególnie THC.
Bardziej szczegółowe informacje na temat działania medycznej marihuany w powyższych dolegliwościach znajdują się w zakładce Obszary Terapii na naszej stronie internetowej oraz w artykule Marihuana a depresja.
