Jaki wpływ na organizm ma marihuana? Czy prawdą jest, że ma właściwości lecznicze? Czy jej używanie jest bezpieczne dla zdrowia? Poznaj skutki palenia marihuany codziennie oraz stosowania jej sporadycznie.
To tylko kilka z wielu pytań i wątpliwości nasuwających się do głowy. Mimo że konopie indyjskie towarzyszą człowiekowi od tysiącleci i już wtedy znane i doceniane były ich właściwości zdrowotne, nadal budzą wiele kontrowersji, a ich używanie w celach terapeutycznych napawa niepewnością i lękiem. Czy słusznie? Postaram się zapoznać was z tematem i przedstawić, jaki marihuana ma wpływ na nasz organizm.
Marihuana bez tabu
Marihuana to nic innego jak susz powstały z kwiatostanów żeńskich z domieszką młodych liści. Przygotowany susz konopny może być już rozdrobniony, wtedy wyglądem przypomina trochę susz herbaciany, albo w postaci całych suchych kwiatostanów. W przypadku uprawy medycznej marihuany przestrzegane są najwyższe normy jakości i ściśle określone procedury podobnie jak przy produkcji każdego leku, dlatego tylko nabyty w aptece susz jest bezpieczny i przeznaczony do terapii konopiami indyjskimi.
Podczas terapii medyczną marihuaną stosuje się waporyzację, która umożliwia bezdymną inhalację. Waporyzator to urządzenie służące do podgrzewania suszu do określonej temperatury, w której uwalniane są aktywne substancje chemiczne. Dzięki temu, że marihuana nie jest spalana, a jedynie podgrzewana dym/para nie zawiera substancji smolistych, co sprawia, że jest mniej szkodliwa dla zdrowia.
Konopie indyjskie posiadają w swoim składzie około 500 zidentyfikowanych substancji aktywnych, dzięki którym mają swoje właściwości. Należą do nich kannabinoidy (jak THC), terpeny i flawoidy. Aby zrozumieć potencjał leczniczy konopi, przyjrzyjmy się im bliżej.
Czym różni się działanie psychoaktywne od psychotropowego? Składniki marihuany
Substancje psychotropowe to wszystkie związki, które działają na OUN (ośrodkowy układ nerwowy), łączą się z jego receptorami, natomiast działanie psychoaktywne ma bezpośredni lub następczy wpływ na funkcjonowanie mózgu, czego efektem są zmiany postrzegania, nastroju, świadomości, procesów poznawczych (np. zapamiętywania) i zachowania.
Właściwości marihuany psychoaktywne
Kannabinoidy zawarte w marihuanie dzielimy właśnie na te posiadające właściwości psychoaktywne, czyli THC, kannabinol (CBN) i delta-8-THC. I kannabinoidy jak CBG i THCV, które oddziaływają na receptory OUN, są psychotropowe, ale nie powodują nadmiernego pobudzenia i euforii (potocznie stan ten nazywany jest hajem).
Δ9-tetrahydrokanabinol (THC)
Najbardziej znaną substancją chemiczną jest THC. Związek wydzielany przez włoski gruczołowe, które znajdują się w obrębie kwiatostanów żeńskich. Tetrahydrokannabinol wywołuje najwięcej kontrowersji podczas dyskusji odnośnie legalizacji i stosowania marihuany w celach leczniczych ze względu na jego właściwości psychoaktywne powodujące zmianę percepcji i nastroju. Należy dodać, że właśnie te właściwości są pożądane w terapii niektórych schorzeń. Takich jak zaburzenia snu, stany lękowe, redukcja bólu, czy leczenie objawów stresu pourazowego PTSD.
Właściwości terapeutyczne THC
Ze względu na działanie zarówno na receptory CB1, jak i CB2 układu endokannabinoidowego THC ma wiele właściwości terapeutycznych, w rezultacie jest wykorzystywany w leczeniu wielu schorzeń.
Żeby lepiej zrozumieć działanie medycznej marihuany, musimy zrozumieć, że jej substancje aktywne — kannabinoidy, mają analogiczną budowę do kannabinoidów wytwarzanych przez nasz organizm (endokannabinoidów).
Układ endokannabinoidowy odpowiada za szereg funkcji w naszym organizmie takich jak sen, kontrola bólu, apetyt, nastrój, popęd płciowy, nastrój. Oznacza to, że utrzymuje równowagę organizmu (homeostazę). W całym ciele posiadamy receptory, dzięki którym układ endokannabioidowy kieruje naszym organizmem (receptory CB1 i CB2). Dzięki temu, że kannabinoidy są identyczne z tymi produkowanymi przez organizm, mają zdolność łączenia się z receptorami CB1 i CB2 i w ten sposób oddziaływają na nasz organizm.
THC ma zdolność łączenia się zarówno z receptorami CB1 i CB2 dlatego ma wiele właściwości terapeutycznych:
- Pobudzenie apetytu
- Działanie przeciwbólowe
- Rozluźnienie mięśni
- Właściwości przeciwwymiotne i przeciw nudnościom ( głównie w przypadku chemioterapii)
- Działanie przeciwzapalne
- Działanie przeciwlękowe, zmniejszające napięcie emocjonalne, stres i towarzyszące im objawy somatyczne (działanie anksjolityczne)
Mając te właściwości, wykorzystywany jest w terapii:
- Leczenie przeciwbólowe, głównie wykorzystywany w terapii bólu przewlekłego, neuropatycznego, bólu związanego z chorobą nowotworową, chorobami zapalnymi jelit, kości i stawów.
- Leczenie spastyczności w przebiegu SM
- Leczenie drżenia w przebiegu choroby Parkinsona
- Terapia w PTSD, stanów lękowych
- Terapia snu
- Terapia PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego)
Właściwości terapeutyczne CBN ( Kannabinol)
Kannabinol (CBN) to jeden z najmniej znanych kannabinoidów, powstaje na skutek utlenienia tetrahydrokannabinolu (THC).
Właściwości CBN:
- Pobudzające apetyt
- Działanie przeciwbólowe, THC i CBN działają poprzez uwolnienie endorfin i rozluźnienie naczyń krwionośnych.
- Działanie uspokajające – najbardziej uspokajające działanie ze wszystkich kannabinoidów
Właściwości Delta-8 THC
Δ -8 THC to pochodna Δ -9 THC, występuje w małym stężeniu, ma właściwości podobne do THC.
Kannabinoidy bez działania psychoaktywnego
Właściwości Kannabigerolu (CBG)
Kannabigerol (CBG) jest prekursorem THC i nie posiada właściwości psychoaktywnych, łączy się z receptorami CB1 i CB2. Ostatnie badania wskazują, że mogą hamować dzielenie się keratynocytów- komórek naskórka, co mogłoby wykazywać terapeutyczny efekt w przypadku łuszczycy.
Właściwości terapeutyczne Terpenów
Terpeny to kolejna grupa substancji aktywnych występujących w konopiach indyjskich. Występują w trichomach, włoskach gruczołowych, które również odpowiedzialne są za wydzielanie THC. Występują powszechnie w roślinach i stosowane są do produkcji perfum, olejków eterycznych, kosmetyków. Grupą roślin produkującą najwięcej terpenów są konopie. Wyizolowano ok 100 tysięcy różnych terpenów, w zależności od rodzaju wykazują różne właściwości. Odpowiadają głównie za odprężenie, relaks, wykorzystywane są w aromaterapii.
- Linolol: terpen o lawendowym zapachu, występuje w wielu gatunkach roślin, w tym w lawendzie. Ma działanie uspokajające i relaksujące, stosowany w terapii nerwic i stresu. Ma działanie przeciwdrobnoustrojowe. Obiecujące badanie opublikowane w 2016 r. w Kolumbii przez Sabogal-Guáqueta. Wskazuje na linalool jako potencjalne narzędzie leczenia choroby Alzheimera. U badanych myszy z chorobą Alzheimera linalool odwrócił wiele zaburzeń behawioralnych i poznawczych związanych z chorobą. Linalool można również stosować na skórę w celu leczenia blizn i poparzeń.
- Beta-caroyophyllene : terpen, który często występuje w goździkach, chmielu i rozmarynie ma charakterystyczny pieprzowy smak. Jest jedynym terpenem oddziałujący na układ endokannabioidowy podobnie jak THC. Dlatego może wskazywać na podobne właściwości. Charakteryzuje się działaniem przeciwbólowym, przeciwzapalnym, relaksującym i przeciwlękowym. Wykazuje właściwości zwiększające odporność
- Limonene: aromatyczny związek zapachem przypominający cytrusy. Występuje w cytrynach, pomarańczach, mandarynkach. Występuje w wielu produktach z życia codziennego, jak kosmetyki, środki chemiczne. Posiada właściwości przeciwgrzybicze, antybakteryjne, poprawia nastrój i łagodzi stres. Ponadto używany w celu rozpuszczania kamieni nerkowych, w terapii zgagi i refluksu żołądkowego.
- Pinene (α-pinen) : charakteryzuje się ziołowo-sosnowym zapachem, występuje w wysokim stężeniu w konopiach. Można go znaleźć w drzewach iglastych, skórkach pomarańczowych, igłach sosnowych, rozmarynie, koperku, bazylii i pietruszce. Ma działanie rozszerzające oskrzela, przeciwzapalne, uspokajające, nasenne. Na bazie tego terpenu powstaje wiele leków stosowanych w leczeniu astmy oskrzelowej.
- Terpinolen: zapach jest mieszanką aromatu sosnowo, ziołowo, cytrusowego. Ma świeży zapach występujący również w bzach, drzewku herbacianym, gałce muszkatołowej, kminku i jabłkach. Ma właściwości uspokajające, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze.
- Humulen: występuje w konopiach i w chmielu, wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne. Znany i bardzo często stosowany w medycynie chińskiej od tysięcy lat.
- Mircen: działa uspokajająco, rozluźniająco, posiada właściwości przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne.
Właściwości terapeutyczne Flawonoidów
- Flawoidy to grupa substancji chemicznych należących do grupy polifenoli (związków organicznych), również występujących w konopiach. Odpowiedzialne są za syntezę żółtego barwnika w liściach i płatkach roślin. To właśnie te żółte pigmenty w nich zawarte (flavus – żółty po łacinie) odpowiadają za ich nazwę. Dzielą się na Flawonoidy, Izoflawonoidy, Neoflawonoidy, Antocyjany. Wykazują działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwalergiczne Niektóre badania zdają się wskazywać, że dieta bogata we flawonoidy może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka, ale nie ma żadnych znaczących statystyk dotyczące tego zagadnienia. W konopiach indyjskich występuje cała gama flawoidów. Poniżej kilka z nich wykazujące działanie terapeutyczne.
- Apigenina: wykazuje działanie przeciwlękowe i uspokajające, działa na receptory GABA w Ośrodkowym Układzie Nerwowym.
- Cannflavins, A, B i C wykazują działanie przeciwzapalne
- Vitexin i Isovitexin stosowany w dnie moczanowej
- Kemferol wykazuje działanie przeciwdepresyjne, dieta bogata w kemferol może również zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka i na pewne choroby wieńcowe.
- Kwercetyna wydaje się, że ma wpływ na enzymy wirusowe, przez co może mieć działanie przeciwwirusowe, hamuje wytwarzanie cząsteczek prozapalnych takich jak prostaglandyny, co wpływa na jej działanie przeciwzapalne
- Luteonin i Orientin występują w środkach farmaceutycznych jako przeciwutleniacze, środki przeciwzapalne, antybiotyki i leki przeciwnowotworowe
Reasumując medyczna marihuana dzięki setkom związków chemicznych pochodzących z wielu grup i różniących się budową chemiczną charakteryzują się mnóstwem właściwości terapeutycznych i prozdrowotnych, które zostały opisane bardziej szczegółowo powyżej. Dzięki całej gamie dobroczynnych substancji umożliwia leczeniu wielu chorób.
Leczenie medyczną marihuaną
Konopie indyjskie obecnie przechodzą swój renesans w leczeniu wielu dolegliwości związanych z różnymi działkami medycyny. Liczne badania naukowe wykazują terapeutyczny wpływ medycznej marihuany w leczeniu przeciwbólowym, przeciwlękowym, w przypadku chorób związanych z układem pokarmowym, powszechnie używana w leczeniu zaburzeń snu itd. Poniżej przedstawiamy podział najczęstszych schorzeń, w których pomocna jest medyczna marihuana.
Neurologia
- Stwardnienie Rozsiane (SM)
- Stwardnienie Zanikowe Boczne (ALS)
- Urazy, choroby rdzenia kręgowego
- Padaczka wielolekooporna
- Migrena i bóle głowy
- Udary
- Wstrząśnienie mózgu
- Choroba Alzhaimera i inne zespoły otępienne
- Spastyka mięśniowa
- Zaburzenia czucia (parastezje)
- Dystonia
- Pląsawica Huntingtona
- Choroba Parkinsona
- Dyskinezy
- Zespół Touretta’a
- Ataksja
- Miastenia
- Borelioza
- Bruksizm
- Tężyczka
Onkologia
- Ból nowotworowy
- Niwelowanie objawów po chemio- i radioterapii (działanie przeciwwymiotne, przeciwko nudnościom)
- Kacheksja
Psychiatria
- ADD
- ADHD
- Autyzm
- Asperger
- PTSD (zespół stresu pourazowego)
- Zaburzenia snu
- Depresja
- Nerwica
- Niepokój i lęk
- Ataki paniki
- Depresja jednobiegunowa
- Schizofrenia
- Fobia społeczna
- Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne OCD
- Anoreksja
- Jąkanie
Gastroenterologia
- Choroba Leśniowskiego-Crohna
- Colitis Ulcerosa (wrzodziejące zapalenie jelita grubego)
- Zapalenia trzustki
- Zespół jelita drażliwego (IBS)
- Zaburzenia apetytu
Endokrynologia
- Choroby tarczycy
- Mukopolisacharadoza
- Choroba Hashimoto
Ginekologia/Urologia
- Zespół policystycznych jajników (PCOS)
- Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS)
- Menopauza
- Amyloidoza
- Endometrioza
- Przerost prostaty
Reumatologia
- Fibromialgia
- Reumatoidalne zapalenie stawów( RZS)
- Zapalenie kości i stawów (osteoarthritis)
- Osteoporoza
- Ból mięśniowy
- Zespół Elhlersa-Danlosa
Dermatologia
- Choroby zapalne skóry (np.AZS)
- Łuszczyca
- Wysypki
- Egzema
- Świąd
Podsumowując, marihuana medyczna wykazuje działanie terapeutyczne w wielu jednostkach chorobowych. Obecnie stosowana jest przez lekarzy wielu specjalności. Dodatkowo istnieją dowody na pozytywny wpływ konopi indyjskich w jaskrze, zespołach niedoboru odporności HIV/AIDS, leczeniu bólu w złamaniach, kontuzjach, skoliozie chorobie zwyrodnieniowej stawów i zespołu cieśni nadgarstka.
Marihuana — plusy i minusy
Marihuana medyczna przez lata była szufladkowana i wiązała się z negatywnymi emocjami. Obecnie ze względu na coraz więcej badań i doniesień naukowych podejście społeczeństwa do terapii konopiami indyjskimi się zmienia. Mimo wszystko należy zdawać sobie sprawę, że nie jest to cudowna substancja mająca same pozytywne skutki. Tak jak większość substancji leczniczych wiąże się też z możliwymi działaniami niepożądanymi. Poniżej przedstawiamy bilans zalet i wad terapii medyczną marihuaną.
Pozytywne działanie marihuany
- Medyczna marihuana jest bezpieczniejsza niż silne leki przeciwbólowe (opioidy). Indeks terapeutyczny do przedawkowania konopi wynosi 1000:1, a przy silnych lekach opioidowych 70:1. Świadczy to o tym, że nie ma ryzyka przedawkowania marihuany.
- Skutki pozytywne to udowodnione działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwwymiotne, działanie przeciwlękowe, nasenne, uspokajające, relaksacyjne, miorelaksacyjne (rozluźniające mięśnie)
- Terapia medyczną marihuaną wpływa korzystnie w SM i spastyczności mięśni
- O ile związek palenia tytoniu, a ryzyko wystąpienie nowotworu płuc, krtani, przełyku, prostaty, szyjki macicy i pęcherza jest wysoki. Nie ma dowodów, że istnieje związek z większym ryzykiem wystąpienia tych nowotworów (McCormick, 1993: za Langerwood i wsp., 2002)
- Raport sporządzony przez McCormick, 1993: za Langerwood i wsp., 2002, który przeanalizował ponad dziesięć tysięcy badań od 1999 roku, ogłosił, że nie ma dowodów na to, że marihuana (w przeciwieństwie do palenia tytoniu) zwiększa ryzyko chorób układu krążenia i ich powikłań (zawał serca, udar mózgu itd.)
Negatywne skutki długotrwałego palenia marihuany — uzależnienie i inne problemy
- Stosowanie medycznej marihuany jest przeciwwskazane u osób z chorobami psychicznymi i dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku występowania chorób psychicznych. Według National Institute of Mental Health Używanie marihuany może powodować nasilenie się choroby psychicznej i psychoz. Zaobserwowali jednak, że użycie marihuany bez obecności innych czynników ryzyka jest mało prawdopodobnym powodem powstania długotrwałej psychozy.
- Używanie konopi indyjskich wpływa na układ oddechowy podobnie jak palenie tytoniu. Dym zawiera domieszki innych substancji, które podrażniają nabłonek wyścielający oskrzela. Długotrwałe przewlekłe stosowanie marihuany może powodować przewlekłe zapalenie oskrzeli, kaszel palacza, odksztuszanie wydzieliny (flegmy).
- Codzienne używanie marihuany może powodować uzależnienie.
- Zmniejsza percepcję i reakcję na bodźce zewnętrzne, dlatego jest bezwzględnie przeciwskazania w przypadku zamiaru kierowania pojazdami (obecność THC we krwi podobnie jak alkoholu u kierowcy jest karalne).
- Palenie marihuany codziennie może powodować także zespół amotywacyjny, objawiający się:
- zaburzeniami snu,
- apatią,
- ograniczeniem kontaktu z innymi osobami,
- zaburzeniami pamięci (krótkotrwałej),
- zaburzeniami koncentracji,
- trudnościami w przyswajaniu nowej wiedzy,
- trudnościami w rozwiązywaniu problemów i planowaniu,
- zaburzeniami percepcji, w tym percepcji czasu,
- zaburzeniami koordynacji ruchowej,
- zanikiem zainteresowań,
- lękiem i stanami depresyjnymi.
Medyczna marihuana podobnie jak inne leki może posiadać działania niepożądane, dlatego przepisywana jest przez specjalistów, którzy po zapoznaniu się z twoją historią choroby sami zdecydują czy terapia konopiami jest odpowiednia dla ciebie. Tylko susz konopny zakupiony w aptece posiada atesty i spełnia wszystkie najwyższe normy jakości. Dlatego, aby zadbać o swoje bezpieczeństwo, nie korzystaj z marihuany z innego źródła. To, co może pomagać jednej osobie, może powodować niekorzystne skutki dla twojego organizmu.
Jeżeli jesteś zainteresowany terapią medyczną marihuaną, skontaktuj się z lekarzem i używaj medycznej marihuany bezpieczniej pod kontrolą wykwalifikowanego personelu medycznego!
- Wilkinson, Samuel T.: Pot-Smoking And the Schizophrenia Connection. W: Wall Street Journal [on-line]. 2013-07-01. [dostęp 2014-03-05].
- ↑ Schizophrenia
- ↑ Alison Mack & Janet Joy: Marijuana As Medicine?: The Science Beyond the Controversy. National Academy of Sciences, 2000, s. 61.
- ↑ S. Luzi, P.D. Morrison, J. Powell, M. Di Forti i inni. What is the mechanism whereby cannabis use increases risk of psychosis?. „Neurotoxicity Research”. 14 (2–3), s. 105–112, 2008. DOI: 10.1007/BF03033802. PMID: 19073418 (ang.).
- Inhibition of skin tumor growth and angiogenesis in vivo by activation of cannabinoid receptors”; M. Llanos Casanova, Cristina Blázquez, Jesús Martínez-Palacio, Concepción Villanueva i inni
- Adverse Health Effects of Marijuana Use”; Nora D. Volkow, Ruben D. Bale, Wilson M. Compton, and Susan R.B. Weiss
- Chemopreventive effect of the non-psychotropic phytocannabinoid cannabidiol on experimental colon cancer”; Aviello G, Romano B, Borrelli F, Capasso R, Gallo L, Piscitelli F, Di Marzo V, Izzo AA.
- https://zdrowie.tvn.pl/a/marihuana-lecznicza-i-stosowana-rekreacyjnie-zastosowanie-skutki-zazywania-marihuany?utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=paste
- Dąbrowska K., Miturska E., Moskalewicz, J., Wieczorek Ł., Konsekwencje używania i nadużywania marihuany w świetle współczesnej wiedzy, Alkoholizm i Narkomania „2012”, tom 25, nr 2.
- https://www.rp.pl/Zdrowie-/180609899-Relaks-z-marihuana-korzysci-vs-szkody.html
- OSZACOWANIE ROZPOWSZECHNIENIA WYBRANYCH UZALEŻNIEŃ BEHAWIORALNYCH ORAZ ANALIZA KORELACJI POMIĘDZY WYSTĘPOWANIEM UZALEŻNIEŃ BEHAWIORALNYCH A UŻYWANIEM SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH file:///Users/magda/Downloads/RAPORT+CBOS+2015.pdf
- Potency trends of Δ9-THC and other cannabinoids in confiscated cannabis preparations from 1993 to 2008 ;Zlatko Mehmedic 1, Suman Chandra, Desmond Slade, Heather Denham, Susan Foster, Amit S Patel, Samir A Ross, Ikhlas A Khan, Mahmoud A ElSohly J Forensic Sci 2010 Sep;55(5):1209-17. doi: 10.1111/j.1556-4029.2010.01441.x.
- https://www.emcdda.europa.eu/system/files/publications/10171/20185584_TD0618186ENN_PDF.pdf