Marihuana stosowana jest w terapii wielu schorzeń. Ze względu na coraz większą liczbę badań i opisów korzystnego wpływu w różnych dziedzinach medycyny powoli zyskuje coraz większą grupę zadowolonych pacjentów i zainteresowanych rozpoczęciem terapii.
Pierwszym udokumentowanym działaniem medycznym marihuany było uśmierzanie, zmiana percepcji odczuwania bólu, co znalazło zastosowanie w terapii bólu nowotworowego, chronicznego, neuropatycznego. Pacjenci mogli w bezpieczniejszy niż przy użyciu klasycznych leków opioidowych kontrolować dolegliwości bólowe.
W miarę poszerzania badań nad terapeutycznym działaniem tego zioła, medyczna marihuana znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, między innymi w:
- neurologii (Stwardnienie Rozsiane -SM, bóle głowy, Migreny, choroba Parkinsona)
- gastroenterologii (zespół jelita drażliwego, choroby zapalne jelit)
- psychiatrii (zaburzenia snu, stany lękowe, depresja)
- onkologii (ból nowotworowy,mdłości , wymioty związane z chemioterapią, kacheksja-czyli wyniszczenie organizmu)
- ginekologii (bóle menstruacyjne, bóle związane z endometriozą, klimekterium, PCOS)
- reumatologii ( rematoidalne zapalenie stawów, twardzina układowa, toczeń układowy)
- i wiele innych
Lista schorzeń, w których konopie indyjskie mają pozytywny wpływ wciąż się rozszerza (więcej przeczytasz w poprzednich artykułach).
Czy marihuana może być stosowana w chorobach serca? Jaki ma wpływ na nasz układ krążenia? Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że układ krwionośny pełni jedną z najważniejszych funkcji w naszym organizmie.
To serce przez tysiące lat uważane było jako najważniejszy narząd w ciele człowieka. Pisarze i filozofowie opisywali, że to właśnie serce odpowiedzialne jest za uczucia, w różnych religiach serce uważa się za miejsce gdzie znajduje się dusza człowieka. Przyjrzyjmy się bliżej i odpowiedzmy na pytanie jaki wpływ na serce ma marihuana.
Choroby układu krążenia w liczbach
Mimo dużego postępu w medycynie i stosowania procedur wysokospecjalistycznych zarówno w Polsce jak i na świecie w Polsce z raportu GUS z 2016 roku wynika, że
choroby układu krążenia, nowotwory, urazy i zatrucia stanowią 76% wszystkich zgonów w naszym społeczeństwie! Najczęstszą przyczyną zgonu są choroby serca ( choroba wieńcowa, zaburzenia rytmu , niewydolność serca), co drugi zgon spowodowany jest tymi chorobami. Szacuje się, że mimo odnotowanej tendencji spadkowej nadal w Polsce choroby układu krążenia stanowią aż 43% ogólnej liczby zgonów.
Natomiast Jak wskazuje NFZ, według danych Insitute for Health Metrics and Evaluation, na chorobę niedokrwienną serca chorowało w 2017r. w Polsce 1,6 mln osób (4,2% populacji).
Do najczęstszych chorób układu krążenia należy zaliczyć nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną mięśnia sercowego, niewydolność serca, zaburzenia krążenia mózgowego. Szacuje się , że choroby serca stanowią 39% wszystkich zgonów kobiet i 46% wszystkich zgonów mężczyzn po 75 roku życia.
Marihuana i nasz układ krążenia
Układ krążenia człowieka możemy porównać do skomplikowanej pompy hydraulicznej (serce) i kilometrów przewodów w postaci żył, żyłek, tętnic, tętniczek i naczyń. Praca serca sterowana jest przez układ wytwarzający i przewodzący bodźce do mięsnia sercowego. Natomiast bezpośredni wpływ ma jego pracę ma układ nerwowy (przywspółczulny i współczulny).
Dzięki sieci naczyń każda komórka naszego organizmu zaopatrywana jest w tlen, substancje odżywcze, informacje, jak również zabierane są z nich produkty toksyczne , które następnie wydalane są z organizmu (układ moczowy, oddechowy). Każdy z nas na pewno poznał mechanizm działania układu krążenia na lekcjach biologii już w szkole, nie trzeba nikogo przekonywać jak ważną pełni on funkcję.
Bezsprzecznie udowodniono wpływ marihuany na układ sercowo-naczyniowy. Wiadomo, że THC (tetrahydrokannabidiol) , który jest związkiem aktywnym występującym w marihuanie ze względu na swoją analogiczną budowę do kannabinoidu wytwarzanego przez nasz organizm (anandamidu) ma zdolność do oddziaływania i modulowania układu endokanabinoidowego. Łączy się z receptorami tego układu (CB1 i CB2), które rozsiane są po całym organizmie w mózgu, tkance tłuszczowej, układzie odpornościowym, śródbłonku naczyń krwionośnym, układzie współczulnym jak i w mięśniu sercowym. To właśnie zawarte w marihuanie substancje aktywne (THC) aktywują układ współczulny i są odpowiedzialne za aktywację układu krążenia ( dokładne informacje w dalszej części artykułu).
Układ Współczulny uważany jest za układ odpowiedzialny do mobilizacji organizmu (w sytuacjach stresowych, wydziela adrenalinę i noradrenalinę) – w dużym uproszczeniu można powiedzieć, że poprzez swoje działanie szykuje nas „do ucieczki” (przyśpiesza częstość i siłę skurczu mięśnia sercowego, podnosi ciśnienie tętnicze, rozszerza źrenice etc.)
Wpływ marihuany na serce
Ze względu na możliwość modulowania naszego układu współczulnego przez THC, konopie indyjskie wywołują tachykardię, czyli przyspieszenie rytmu serca. Szacuje się, że po zastosowaniu marihuany serce bije o 20-50 razy szybciej na minutę (HR-częstość/na minutę z jaką serce bije w spoczynku mieści się w granicach 60-100). Możemy odczuwać tak zwane „kołatanie serce” po marihuanie. To nic innego jak właśnie aktywacja naszego układu „ucieczki” (układu współczulnego).
Przyspieszenie akcji serca (tachykardia) prowadzić będzie do zwiększonego zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen. To zaś może prowadzić do objawów dławicy piersiowej, wiążących się z niedotlenieniem mięśnia sercowego (ból zamostkowy w klatce piersiowej, kołatanie serca, niepokój). W przypadku miażdżycy tętnic wieńcowych niekontrolowane stosowanie marihuany może w konsekwencji spowodować zawał mięśnia sercowego( Prakash i współpracownicy, oraz Aronow i Cassidy).
Mittleman i wsp. Ustalili, że w czasie godziny od zażycia marihuany ryzyko zawału serca rośnie prawie 5-krotnie (4,8 razy) powyżej wartości wyjściowej.
Oprócz tachykardii, kołatania serca konopie indyjskie powodują wzrost ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi. Ponadto, podczas doświadczeń odkryto, że może powodować również hipotonię ortostatyczną (niedociśnienie ortostatyczne). Jest to nagły spadek ciśnienia podczas zmiany pozycji ciała (np. nagłe, szybkie wstanie z łóżka). Ma to związek z przemieszczaniem się naszej krwi wraz z zasadami grawitacji (szybkie odpłynięcie krwi z górnych partii ciała do nóg spowodować może nawet omdlenie).
Zapaść, czyli fakty i mity
Wielu pacjentów pyta czy możliwa jest zapaść po marihuanie. Zapaść krążeniowa to ostra niewydolność krążenia, spowodowana niedostateczną pracą serca lub niedostateczną ilością krwi w stosunku do rozszerzonych naczyń krwionośnych. Konsekwencją jest niedotlenienie organizmu, utrata przytomności, a jeżeli nie otrzymamy pomocy zgon w przebiegu zatrzymania krążenia.
Odpowiadając na pytanie czy po marihuanie możemy mieć zapaść krążeniową odpowiem , że jest to mało prawdopodobne, jednak niczego w medycynie nie możemy wykluczyć – to nie matematyka! Zapaść krążeniowa mogłaby się pojawić u pacjentów z zaawansowaną chorobą układu krążenia, gdzie marihuana mogłaby stać się czynnikiem wyzwalającym.
Dlatego tak ważna jest prawidłowa klasyfikacja i dobór odpowiedniej metody leczenia.
Należy dodać, że zapaść jest nadużywana w potocznej terminologii. W przypadku marihuany potoczna definicja wykorzystywana na forach internetowych nie odpowiada medycznej definicji (patrz zapaść krążeniowa). W większości przypadków „zapaść po marihuanie” to hipotonia ortostatyczna, czyli omdlenie spowodowane nagłym odpływem krwi z mózgu np. podczas szybkiego wstania (opisana powyżej).
Objawy „zapaści po marihuanie” będą charakteryzowały się zawrotem głowy, bladością powłok, mroczkami przed oczami, a w konsekwencji omdleniem ze względu na nagłe rozszerzenie naczyń i zmniejszeniem objętości minutowej serca (w uproszczeniu ze względu na przemieszczenie się krwi grawitacyjnie do kończyn dolnych, serce będzie miało mniej krwi, która dociera do mózgu).
Zalecaną metodą stosowania medycznej marihuany jest waporyzacja. Podobnie jak palenie również polega na inhalacji, jednak zasadniczą różnicą jest fakt, że w przypadku waporyzacji susz jest podgrzewany do odpowiedniej temperatury, w której uwalniane są substancje aktywne, nie powodując spalania jak w przypadku klasycznego palenia. Dzięki temu dym nie zawiera substancji smolistych.
Bardzo ważne jest, żebyś podczas pierwszej wizyty dokładnie przedstawił całą swoją historię medyczną. Dzięki temu lekarz będzie mógł wybrać dla ciebie najlepszą i najbezpieczniejszą terapię.
Zapamiętaj…
W każdym przypadku, nie tylko w terapii medyczną marihuaną najważniejsze jest dostosowanie bezpiecznej, a zarazem skutecznej terapii! Gdy cierpisz na choroby serca, miałeś przebyty zawał mięśnia sercowego, nadciśnienie tętnicze etc… POINFORMUJ o tym lekarza! To on na podstawie wiedzy, badań naukowych zdecyduje o terapii.
Wczesne badania
Istnieją badania przedkliniczne, które sugerują, że stosowanie marihuany medycznej może mieć działanie chroniące mięsień sercowy (kordioprotekcyjny) poprzez aktywację układu endokanabinoidowego. Ponadto , na podstawie badań na szczurach,wydaje się że THC za pośrednictwem receptorów CB2 w mięśniu sercowym może poprawiać odporność na niedokrwienie i uszkodzenie mięśnia sercowego. THC spowalnia proces odkładania się blaszki miażdżycowej w świetle tętnic (poprzez hamowanie migracji makrofagów), na tej samej zasadzie ma zdolność do zmniejszania stanów zapalnych mięśnia sercowego, a co za tym idzie zmniejszenia rozmiaru obszaru zawału mięśnia sercowego w badaniu na szczurach.
Podsumowując medyczna marihuana powoduje skurcz naczyń, wzrost ciśnienia tętniczego i przyspieszenie akcji serca i z tego powodu nie jest zalecana u osób z chorobą wieńcową, z historią zawału mięśnia sercowego, zaburzeniami rytmu. Jeżeli rozważasz terapię medyczną marihuaną skontaktuj się z lekarzem specjalistą, który na podstawie wywiadu medycznego zdecyduje o możliwościach bezpiecznego leczenia medyczną marihuaną.
Bibliografia:
- https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/statystyka-zgonow-i-umieralnosci-z-powodu-chorob-ukladu-krazenia,22,1.html
- Arora S, Goyal H, Aggarwal P, Kukar A. ST-segment elevation myocardial infarction in a 37-year-old man with normal coronaries–it is not always cocaine! Am J Emerg Med. 2012;30:2091.e3-5.
- Tatli E, Yilmaztepe M, Altun G, et al. Cannabis-induced coronary artery thrombosis and acute anterior myocardial infarction in a young man. Int J Cardiol. 2007;120:420–422.
- Karabulut A, Cakmak M. ST segment elevation myocardial infarction due to slow coronary flow occurring after cannabis consumption. Kardiol Pol. 2010;68:1266–1268.
- Kotsalou I, Georgoulias P, Karydas I, et al. A rare case of myocardial infarction and ischemia in a cannabis-addicted patient. Clin Nucl Med. 2007;32:130–131.
- Gunawardena MD, Rajapakse S, Herath J, et al. Myocardial infarction follow- ing cannabis induced coronary vasospasm. BMJ Case Rep. 2014;2014:.
- Mir A, Obafemi A, Young A, et al. Myocardial infarction associated with use of the synthetic cannabinoid K2. Pediatrics. 2011;128:e1622–e1627.
- Hartung B, Kauferstein S, Ritz-Timme S, Daldrup T. Sudden unexpected death under acute influence of cannabis. Forensic Sci Int. 2014;237:e11–e13.
- Menahem S. Cardiac asystole following cannabis (marijuana) usage–addi- tional mechanism for sudden death? Forensic Sci Int. 2013;233:e3–e5.
- Baranchuk A, Johri AM, Simpson CS, Methot M, Redfearn DP. Ventricular fibrillation triggered by marijuana use in a patient with ischemic cardiomyopa- thy: a case report. Cases J. 2008;1:373.
- Cottencin O, Karila L, Lambert M, et al. Cannabis arteritis: review of the literature. J Addict Med. 2010;4:191–196.
- Kocabay G, Yildiz M, Duran NE, et al. Acute inferior myocardial infarction due to cannabis smoking in a young man. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2009;10:669–670.
- Bailly C, Merceron O, Hammoudi N, et al. Cannabis induced acute coronary syndrome in a young female. Int J Cardiol. 2010;143:e4–e6.
- Canga Y, Osmonov D, Karataş MB, et al. Cannabis: a rare trigger of premature myocardial infarction. Anadolu Kardiyol Derg. 2011;11:272–274.
- Jouanjus E, Leymarie F, Tubery M, et al. Cannabis-related hospitalizations: unexpected serious events identified through hospital databases. Br J Clin Pharmacol. 2011;71:758–765.
- Jouanjus E, Lapeyre-Mestre M, Micallef J; French Association of the Regional Abuse and Dependence Monitoring Centres (CEIP-A) Working Group on Cannabis Complications*. Cannabis use: signal of increasing risk of serious cardiovascular disorders. J Am Heart Assoc. 2014;3:e000638.
- Mittleman MA, Lewis RA, Maclure M, et al. Triggering myocardial infarction by marijuana. Circulation. 2001;103:2805–2809.
Nawrot TS, Perez L, Künzli N, et al. Public health importance of trig- gers of myocardial infarction: a comparative risk assessment. Lancet. 2011;377:732–740.
